Amasya’da temel kazısında roma dönemine ait 2 bin yıllık mezarlar bulundu

Amasya’da temel kazısında roma dönemine ait 2 bin yıllık mezarlar bulundu

-Amasya’da bir temel kazısında Roma dönemine ait 2 bin yıllık 3 mezar bulundu.

Amasya’nın Hızırpaşa Mahallesinde bir temel kazısında kepçe ve ekskavatörlerle yapılan inşaat kazısında 3 tane Roma dönemine ait mezar bulunması üzerine temel kazısı durduruldu.
Tonoz örtülü mezarların ortaya çıkarıldığı bu mezarlardan bir tanesinin büyük oranda tahrip edildiği ve çok küçük bir dokusunun olduğu görülürken, diğer mezarın ise 3’te 2’lik bir bölümünün sağlam olduğu görülüyor. Üçüncü mezarın ise dış kesitinin duvar izlerinin olduğu ise görülebiliyor.

Alanda incelemelerde bulunan Arkeoloji ve Restorasyon alanlarında çalışmalar yapan Amasya Üniversitesi Öğretim Görevlisi Hüseyin Onur Erdem, “Arkeoloji ve Restorasyon alanlarında çalışmalar yapıyorum. Arkeolojide de özellikle Amasya’ya çalışıyorum.

Burada da Amasya’daki bir inşaat kazısı esnasında açığa çıkan mezarları görmüş olmaktayız. Bu mezarları biz Amasya’da 1985 yılından itibaren Şamlar Mahallesi’ndeki kurtarma kazılarından zaten tanıyoruz. Oradaki kazılarla başlayan Kırazlıdere Mahallesi’nde de, Kurşunlu Mahallesi’nde de örneklere bulunan tonozlu mezar dediğimiz mezar tipleridir bunlar. Genel itibariyle M.S. 2. 3. yüzyıldan başlayıp 5. 6. yüzyıla kadar devam eden bir kullanım görmektedir.

Ama burada gördüğümüz tonozlu mezarların içerisindeki beyaz kireç sıvası ve badanası, bunun üzerine de aşı boyasıyla kırmızı renkte yapılmış olan şerit bezemeleri bize bunun 4. yüzyıldan önce yani büyük ihtimalle M.S. 2. ve 3. yüzyılda yani günümüzden 1700-1800 sene önce yapılmış mezarlar olduğunu gösteriyor. 

Bunlar Roma dönemi. Roma İmparatorluk dönemi olarak geçen bir dönemdir. M.S. 2. ve 3. yüzyıllara aittir. Amasya’da bu tipte şu ana kadar 75’in üzerinde mezar tespit edilmiş vaziyette. Bu alan zaten Kurşunlu Mahallesi de bir nekropol yani bir mezarlık alanı olarak kullanıldı antik dönemde bilinen bir alan. Bu alan içerisinde zaten birkaç tane kaya mezarı örneği de bilinmekteydi. Bu alanda geçmiş yıllarda yapılan inşaat çalışmaları esnasında da açığa çıkan çeşitli mezarlar vardı ve bunlar da Roma dönemine tarihlenen mezarlar. 2. yıla 4. yüzyıla tarihleniyordu büyük çoğunluğu.

Dolayısıyla biz bu alanda da nekropolün yani mezarlığın devam ettiğini, oldukça geniş bir sınıra yayıldığını görmekteyiz. Bu da aslında Roma döneminde 2. yüzyıldan sonra Amasya’daki nüfus artışının ne kadar büyük boyuta ulaştığını da bize gösteriyor. Çünkü kent merkezi o dönemde kale ve etrafındaki günümüzdeki birkaç mahalleyi ancak kapsıyor. Ancak buralara kadar uzanan mezarların vardır da kentteki nüfus yoğunluğunun bu dönemde bir artış gösterdiğini ve kentin dışına doğru nekropol alanları yani mezarlıkların taşmaya başladığını bize göstermektedir. Tahrip olmuş herhalde inşaat yapılırken.

Evet genel itibariyle inşaat temel kazıları kepçelerle, ekskavatörlerle yapıldığı için bir şeyin tespit edilmesi ancak tahrip olmasına tekabül ediyor. Tespit edildiği andan itibaren büyük ihtimalle durdurulmuştur. Ancak bunlar günümüzdeki gibi çimento ile değil, bunun yerine dere kumu ve kireç harcı ile yapılan, daha basit harçlarda yapılan mezarlar olması sebebiyle biraz daha hassas, bir de yaklaşık 2000 senelik mezarlar olduğunu düşünürsek tahrip olması biraz daha kolay hale geliyor. Bu mezarlarla ilgili bir ilginç şey ise tonozlarının yapımı esnasında kalıp kullanıldığı görülmekte. Bu her mezarda yoktur Amasya’da. Beşik tonozların iç hattında kalıp izlerini görmekteyiz. Bu da kalıp üstüne yaptıkları bir tonoz inşasını bize göstermekte. 

Bu mezarlardan bir tanesi ise diğerlerine göre daha geniş bir ene sahip olduğu görülüyor. Amasya’daki daha önceki kurtarma kazılarından bildiğimiz üzere tonozlu mezarlarda bilhassa 120 santimin üzerinde bir ene sahip olan mezarların aile mezarı olarak kullanıldığını görmekteyiz.

Bunu gömü sayısından biliyoruz. Yani daha önce kentte yapılan kazılardan en az 2-3 bireyin gömüldüğü, genellikle anne baba ve varsa çocukların birlikte gömüldüğü ve zaman içerisinde de tekrar tekrar kullanılabilen yani aynı ailenin fertleri birileri öldükçe o mezara yeni definler de yapabiliyor.”

Mezarların bulunmasının ardından inşaatın temel kazısı da durduruldu. Amasyaobjektif